Mačji limfom je maligni karcinom limfnog sistema, koji čine unutrašnji organi i tkiva koji direktno ili indirektno utiču na praktično svaki aspekt fizičkog postojanja mačke. Nažalost, kaže doktorka veterinarske medicine Margaret McEntee, profesorka onkologije na Veterinarskom fakultetu Univerziteta Cornell, to je najčešće dijagnostikovan karcinom kod mačaka.
U širem smislu, mačji limfni sistem može se posmatrati kao složena mreža komponenti koje transportuju materije bitne za život i pomažu u sprečavanju cirkulacije štetnih agenasa. Među tim komponentama su timusna žlezda, slezina, koštana srž i ono što veterinari nazivaju limfoidnim tkivom koje se tiče creva, koje oblaže različite delove mačjeg tela i sprečava izlaganje infektivnim agensima.
Dr McEntee naglašava da je za anatomiju limfnog sistema karakteristična njegova uloga u transportu tečnosti (limfe) kroz mačje telo. Cirkulacija ove tečnosti postiže se mrežom sitnih isprepletenih kanala (limfnih žila) koji se povezuju sa specijalizovanim skupinama tkiva koje se nazivaju limfni čvorovi - sitnim strukturama u obliku pasulja koje su smeštene ili duboko unutar mačjeg tela ili na različitim mestima na njegovoj površini - na vratu, preponama i iza kolena.
Među funkcije koje obavlja limfna tečnost i sudovi koji je prevoze spada: isporuka kiseonika i hranljivih materija ćelijama; prikupljanje metaboličkih otpadnih produkata; apsorpcija masti iz crevnog trakta; i uklanjanje otpadaka tkiva, bakterija, virusa i drugih uzročnika infekcije iz tela.
Limfom može da utiče na ceo limfni sistem, uključujući limfne čvorove i limfoidne ćelije po telu. Kada se bolest fokusira na mačje limfne čvorove - one koji su duboko u telu kao i na periferne čvorove – smatra se multicentričnom. Druga vrsta, koja se naziva medijastinalni limfom, obično se nalazi u grudnoj šupljini. I treća kategorija - alimentarni limfom - utiče na gastrointestinalni trakt.
Pre više decenija, najčešće su dijagnostikovani medijastinalni i multicentrični limfomi. Oni su usko povezani sa virusom mačje leukemije (FeLV) i, u manjoj meri, virusom mačje imunodeficijencije (FIV). Ti virusi su danas ređi, verovatno zbog testiranja i izolacije zaraženih mačaka i upotrebe vakcina koje štite od FeLV-a. Trenutno, kaže dr McEntee, mačji limfom se najčešće vidi u gastrointestinalnom traktu.
Mačke bilo koje životne dobi mogu dobiti limfom, mada je većina obolelih od 10 do 12 godina. Nevakcinisane mačke na otvorenom su izložene većem riziku od zatvorenih mačaka zbog veće izloženosti FeLV infekciji. I nedavna istraživanja pokazuju da kod mačaka koje su izložene duvanskom dimu postoji povećani rizik za gastrointestinalni limfom.
U zavisnosti od vrste limfoma, početni znakovi kretaće se od problema kao što su gubitak težine, loš apetit i letargija do vidljivih abnormalnosti u limfnim čvorovima koji se nalaze u grudnom košu ili probavnom traktu. Ako se sumnja na limfom, bolesna životinja će proći temeljni fizički pregled osmišljen tako da potvrdi ili isključi preliminarnu dijagnozu bolesti. To će uključivati kompletnu krvnu sliku, analizu urina, plus rentgenske snimke grudnog koša, mikroskopsku analizu uzoraka tkiva limfnih čvorova i ultrazvučni pregled trbuha životinje da bi se videlo da li su jetra ili slezina - uobičajena mesta za pojavu limfoma - uvećani.
Tretman za mačku kojoj je dijagnostikovan limfom, prvenstveno se oslanja na hemoterapiju; u nekim slučajevima životinja može biti podvrgnuta operaciji radi uklanjanja mase u trbuhu, a u odabranim slučajevima koristi se i zračna terapija.
Generalno, kaže dr. McEntee, „Mi obično ne mislimo na mačji limfom kao izlečivo stanje. Uz hemoterapiju, na kojoj se nalaze mnoge mačke do kraja života, vreme preživljavanja obično će biti od šest meseci, mada postoje izuzeci. Neke mačke mogu poživeti godinu dana ili duže i mogu imati periode kada ne primaju hemoterapiju.“
Iako se limfom ne može sprečiti, napominje ona, šanse da će mačka razviti bolest mogu se smanjiti vakcinacijom protiv FeLV-a, sprečavanjem kontakta sa mačkama zaraženim FIV-om ili FeLV-om i pazeći da ne živi u okruženju zagađenim duvanskim dimom. Budući da rano otkrivanje bolesti može poboljšati šanse životinje za preživljavanje, dr McEntee takođe preporučuje da se sve mačke stare sedam i više godina podvrgavaju dvaput godišnje fizičkom pregledu koji uključuje testiranje krvi i detaljnu palpaciju tela.
Izvor: www.vet.cornell.edu